صفحه اول   >  اخبار چهارمحال وبختیاری >  چوقا لباسي به قدمت ۲۷۰۰ سال

کد مطلب: 296350

تاریخ انتشار : 1402/10/04 10:49:45
نمایش : 453

پوشش مردان بختياري بيش از ۲۷۰۰ سال قدمت دارد که اين لباس به نام چوقا يا چوخا معروف است.

به گزارش هفت چشمه به نقل از «جهانبين نيوز»، به طور کلي پوشش مردان بختياري بيش از ۲۷۰۰ سال قدمت دارد که اين بيانگر آن است که بختياري‌ها همانطور که زبان، نژاد و فرهنگ خود را از اختلاط و دست اندازي مصون داشته اند، پوشش و لباس خود را نيز محفوظ و اصيل نگاه داشته اند.

اين رداي بلند اولين بار مورد استفاده مادها قرار گرفت، همچنين در بعضي از سنگ نگاره‌ها و حجاري‌هاي دوره ساساني اين لباس بر تن بزرگان ديده مي‌شود.

چوقا که گاهي چوخا نيز تلفظ مي‌شود، نوعي عباي دهقاني است که زنان از پشم سفيد طبيعي مي بافند و داراي خطوط عمودي آبي تيره يا مشکي است که مردان بختياري آن را روي لباس‌هاي خود مي‌پوشند.

نوعي بالاپوش مردانه است و از نخ‌هاي نازکي که از پشم گوسفند مي ريسند بافته مي‌شود. هر چه نخ به دست آمده از پشم‌ها نازک‌تر باشد، بافت چوقا زيباتر مي‌شود.
باران در چوقا نفوذ نمي‌کند و از شانه‌ها تا حدود زانوها را مي‌پوشاند.

مردان در تابستان زير چوقا پيراهن و در زمستان کت مي‌پوشند که انتخاب جنس و خصوصاً رنگ کت و پيراهن، به سن و سال و موقعيت اجتماعي افراد بستگي دارد.

مردان در لرستان چهار محال و بختياري، خوزستان و کهگيلويه و بوير احمد چوقا مي‌پوشند.


چوقا مورد استفاده در تمامي فصول سال

ميثم رئيسي يکي از بختياري‌ها در گفتگو با خبرنگار جهانبين نيوز، اظهار کرد: چوقا در کليه فصول سال مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

وي تصريح کرد: هنگامي که هوا سرد باشد چوقا را با بستن شالي در کمر به دور آن به بدن محکم مي‌بندند تا باد و سرما در آن نفوذ نکند.

رئيسي ادامه داد: بافت چوقا به علت متراکم بودن و پشمي بودن آن تا حدودي مانع نفوذ باران مي‌شود.

وي اذعان داشت: هنگام گرما و يا در حال کوه پيمايي، دامن چوقا را از پايين تا کرده به کمر يا شانه حائل مي‌کنند تا دامن آن دست و پاي فرد را نگيرد.

رئيسي خاطر نشان کرد: اين پوشش فقط مخصوص مردان است و در تابستان در زير چوقا پيراهن و در زمستان کت مي‌پوشند.



تکنيک بافت چوقا مانند گليم بافي است

اشکان محمودي يکي ديگر از بختياري‌ها در گفتگو با خبرنگار جهانبين نيوز اظهار کرد: براي بافت چوقا از دارِ خوابيده استفاده مي‌کنند و تکنيک بافت آن نيز مانند تکنيک گليم بافي است با اين تفاوت که خيلي ريز بافت تر است و تار و پودي نازک دارد.

وي تصريح کرد: دار چوقا به صورت افقي و تک نفره است و براي اينکه نخ پشمي مورد استفاده در بافت چوقا ظريف و يکنواخت ريسيده شود، آن را به هنگام پره گرداندن «نخ ريسي» از سوراخي که روي ناخن بلند انگشت شست تعبيه شده مي‌گذرانند.

محمودي گفت: طول پارچه مخصوص چوقا، ۲.۵ الي ۳.۵ متر و عرض آن ۵۰ الي ۷۰ سانتيمتر است و با تاري از جنس پنبه «گاه پشم» و پود پشمي بافته مي‌شود. قطعات
را پس از بافتن به اندازه لازم مي‌برند و کنار هم مي‌دوزند.

وي با اشاره به اينکه پشم به کار رفته بايد کيفيت بالايي داشته باشد گفت: چوقا را بصورت نواري به عرض ۵۰ سانتيمتر و بلندي حدود ۲.۵ متر مي بافند.

محمودي با بيان اينکه اين نوار از دو قسمت مساوي و متفاوت تشکيل مي‌شود گفت: بافت آن ساده است و در طول آن، نوارهايي به عرض يک سانتيمتر با بافت يک رديف نازک نخ مشکي جدا مي‌شوند.

وي اذعان داشت: در يک قسمت، همين بافت ساده که راه راه است، ادامه مي‌يابد و در قسمت ديگر، نقش پله‌اي که رنگ آن مشکي است بافته مي‌شود.

محمودي خاطر نشان کرد: مدت زمان لازم براي بافت يک قطعه چوقا حدود ۲۰ روز است، پس از بافت چوقا، آن قسمت را که بافت ساده دارد براي پايين تنه و قسمتي را که داراي نقش پله‌اي مشکي است براي بالاتنه بکار برده و آن را مي‌دوزند.

وي بيان داشت: پود چوقا از خامه پشمي است که توسط زنان ايل و بوسيله پره ريسيده مي‌شود و تار آن از نخ پنبه‌اي بسيار ظريف است که از بازار خريداري مي‌شود.



۷۰ درصد مردم بازفت نسبت به فنون چوقابافي آشنا هستند

رئيس اداره ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي شهرستان کوهرنگ گفت: بسياري از افرادي که اقدام به بافت چوقا مي‌کنند بدون مجوز هستند و مي‌توان گفت ۷۰ درصد مردم منطقه نسبت به فنون چوقابافي آشنا هستند.

جهانبخش امامي رئيس اداره ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي شهرستان کوهرنگ، اظهار کرد: با توجه به قدمت بالا و ريشه بافت چوقا در منطقه، بخش بازفت را به عنوان پايلوت چوقابافي انتخاب کرديم و دوره‌هاي آموزشي، صدور مجوز فعاليت در اين رشته، پرداخت تسهيلات ارزان‌قيمت و توسعه زيرساخت‌ها را در اين منطقه در دستور کار داريم.

وي با اشاره به اينکه در حال حاضر در روستاي مازه‌رشته بازفت، گزستان و ساير روستا‌هاي بخش بازفت زنان به کار بافت چوقا مشغول هستند گفت: بيشتر مردم فنون بافت اين پوشش را نسل به نسل فراگرفته و به نسل‌هاي بعدي منتقل مي‌دهند.

امامي بيان داشت: تاکنون ۱۵۰ مجوز بافت چوقابافي در بخش بازفت صادر شده است، در واقع بسياري از افرادي که اقدام به بافت چوقا مي‌کنند بدون مجوز هستند و مي‌توان گفت ۷۰ درصد مردم منطقه نسبت به فنون چوقابافي آشنا هستند.

وي اذعان داشت: قيمت هر تن پوش چوقا بين يک و نيم تا پنج ميليون تومان است، با توجه به مرغوبيت محصول، جنس و اندازه، قيمت چوقا متفاوت است.

امامي تصريح کرد: با برگزاري جشنواره‌هاي داخلي و خارجي و اتصال به بازار‌هاي فروش، پرداخت تسهيلات ارزان‌قيمت و برگزاري کارگاه‌هاي آموزشي تلاش خود را براي کسب عنوان شهر ملي چوقا به کار گرفته‌ايم.

به گزارش«جهانبين نيوز»، براي بافت چوقا از دارِ خوابيده استفاده مي‌کنند و تکنيک بافت آن نيز مانند تکنيک گليم بافي است با اين تفاوت که خيلي ريز بافت تر است و تار و پودي نازک دارد.

دار چوقا به صورت افقي و تک نفره است و براي اينکه نخ پشمي مورد استفاده در بافت چوقا ظريف و يکنواخت ريسيده شود، آن را به هنگام پره گرداندن «نخ ريسي» از سوراخي که روي ناخن بلند انگشت شست تعبيه شده مي‌گذرانند.

طول پارچه مخصوص چوقا، ۲.۵ الي ۳.۵ متر و عرض آن ۵۰ الي ۷۰ سانتيمتر است و با تاري از جنس پنبه «گاه پشم» و پود پشمي بافته مي‌شود.

 قطعات را پس از بافتن به اندازه لازم مي‌برند و کنار هم مي‌دوزند. پشم به کار رفته بايد کيفيت بالايي داشته باشد.

چوقا را بصورت نواري به عرض ۵۰ سانتيمتر و بلندي حدود ۲.۵ متر مي بافند. اين نوار از دو قسمت مساوي و متفاوت تشکيل مي‌شود.

بافت آن ساده است و در طول آن، نوارهايي به عرض يک سانتيمتر با بافت يک رديف نازک نخ مشکي جدا مي‌شوند.

در يک قسمت، همين بافت ساده که راه راه است، ادامه مي‌يابد و در قسمت ديگر، نقش پله‌اي که رنگ آن مشکي است بافته مي‌شود.

مدت زمان لازم براي بافت يک قطعه چوقا حدود ۲۰ روز است.

پس از بافت چوقا، آن قسمت را که بافت ساده دارد براي پايين تنه و قسمتي را که داراي نقش پله‌اي مشکي است براي بالاتنه بکار برده و آن را مي‌دوزند.

پود چوقا از خامه پشمي است که توسط زنان ايل و بوسيله پره ريسيده مي‌شود و تار آن از نخ پنبه‌اي بسيار ظريف است که از بازار خريداري مي‌شود.

انتهاي خبر/1020ج